Rogier Reker brengt Patient Journeys in beeld

Fotograaf Rogier Reker legde mijn hele patient journey vast. Toen ik voor de ingang van het ziekenhuis stond, toen ik de mevrouw achter de balie aansprak, toen ik in de wachtkamer zat, toen ik de dokter een hand gaf en een praatje maakte, toen ik in het restaurant aan het bijkomen was en toen ik het gebouw weer verliet. Ik wilde weten hoe hij dat doet.

Wat onderscheidt jou van andere fotografen?
Wat ik wel eens hoor is dat ik kleine dingen zie, details. Die vang ik dan waardoor ze ineens heel bijzonder zijn.

Als je voor ziekenhuizen fotografeert, lukt het je dan ook nog om je te onderscheiden?
Ik probeer heel erg te verdwijnen – dat de mensen eigenlijk niet meer in de gaten hebben dat ik er ben – en tegelijkertijd zo dicht mogelijk op de persoon te zitten; zo voel je namelijk pas echt wat er gaande is.

Waarvoor gebruiken ziekenhuizen en bejaarden- en zorgtehuizen je foto’s?
Voor boekjes of folders met informatie over de instelling of voor hun websites en sociale media-kanalen.

Verschilt het heel erg per instantie wat er wel en niet mag?
Ja. Bij het ene is het eigenlijk: ‘‘Ga maar lekker rondlopen en maak maar foto’s’’ en bij het andere zijn ze wat strenger.

Hoe verdiep je je bij het vastleggen van de patient journey in de persoon voor je lens?
Hoe een persoon is zie je eigenlijk meteen – en ik probeer me dan wel een beetje aan diegene aan te passen; sommige mensen zijn wat zakelijk en afstandelijker, dan ben ik ook iets anders. Bij jou dacht ik: we gaan gewoon een paar uurtjes lol maken – en dat vind ik leuker, dat past meer bij mij.

Wat ik ook heel veel doe is kijken op Facebook en zo – als iemand op internet zit is dat natuurlijk veel makkelijker. Als er filmpjes te vinden zijn kijk ik die; ik probeer me echt zo goed mogelijk te verplaatsen in een persoon.

Ik denk er altijd over na welk verhaal ik wil vertellen – en ik vind het altijd heel prettig om de positieve kant van de zaak te belichten, ook bij het in beeld brengen van een patient journey.
Ik vind het heel leuk om datgene wat ik in jou zie, naar buiten te brengen door middel van foto’s; het verhaal vertellen van de ander.’

Heb je de persoon voor je lens ook wel eens verkeerd bekeken?
Ja dat heb ik zeker. Ik moest een keer voor een bedrijf portretten van werknemers fotograferen, meestal voel ik de mensen wel goed aan. Maar er was een meneer… nou ja, ik vond het eigenlijk een ouwe chagrijn. Komt dit nou door mij? Vindt hij mij niet aardig? Vroeg ik me af. Misschien moet ik er gewoon even niets van denken. Misschien moet ik vragen hoe het met hem gaat? 
Toen begon hij te huilen. Wat bleek: hij had een ochtenddepressie; dus in de ochtend was hij altijd heel depressief en naarmate de dag vorderde werd hij vrolijker. Maar ik had hem ’s ochtends op camera staan. Alleen tijdens ons gesprek werd dus duidelijk dat hij helemaal geen ouwe chagrijn is; hij was ontzettend opgelucht na het vertellen van z’n verhaal en de foto’s zijn ook súper mooi geworden.

Ik probeer altijd te weten te komen wat de oorzaak van iemands gedrag is.
Zo moest ik bijvoorbeeld ook een keer een patient journey fotograferen van een oude man die een hersenoperatie voor de boeg had – om andere patiënten te leren, door middel van beeld, wat er allemaal te wachten staat. het melden aan de balie, het gesprek met de psycholoog, gesprek met de arts en verpleegkundige, tot aan de operatie. En hij was een beetje stil en nors. Maar ja, makkelijk te raden in dit geval: hij was natuurlijk super zenuwachtig, da’s logisch.

En mocht die man gewoon stil en nors zijn van je? Aangezien je zei dat je bij het fotograferen vooral het positieve wil belichten.
Ja absoluut, ik ga iemand niet veranderen, want het allerbelangrijkste vind ik dat diegene is, wie die op dat moment is.

Hoe zorg je er dan voor dat de foto die positieve vibe nog heeft?
Ja dat is best heel moeilijk – dan heeft het eigenlijk niets meer met fotografie te maken, maar meer met interviewen. Dus ik kijk dan heel erg goed naar die persoon zijn ogen en naar lichaamstaal. Waar zou die persoon nou vrolijk van worden? Meestal vraag ik ’t ook.
Of ik heb bijvoorbeeld wel eens gevraagd aan een hele zieke oude vrouw – van wie ik de zorg in het bejaardentehuis in kaart moest brengen: ‘‘Ben je getrouwd?’’
Antwoordde ze mopperend: ‘‘Ja, ik ben getrouwd, al 20 jaar en we hebben altijd ruzie…’’ Ik vroeg door: ‘‘Maar hoe hebben jullie elkaar ontmoet dan? Dat was namelijk wél leuk.’’
Nou dan zie je die oude mevrouw – die heel veel pijn heeft en bijna niet meer kan ademen, want ze is hartstikke ziek – weer helemaal opfleuren.

Maar is ze dan nog wel wie ze op dat moment is?
Die vrouw is natuurlijk op dat moment heel verdrietig, maar er zit iets in haar, dat haar nog vrolijk maakt. En als ik zoiets dan doe, dan zit die vrolijkheid er ook echt in. Maar ik snap wel wat je zegt: is het dan nog echt? Ik vind dat op het randje; ik zou bijvoorbeeld niet iemands haar in de krul willen, of heel veel make-up, dat zou ik een beetje stom vinden – ik wil geen modepop.
En dat vrolijke hoeft voor mij niet per se, al vind ik het natuurlijk wel leuk. Maar als een persoon echt depressief is of… hij heeft ’t gewoon niet zo prettig, dan kan zo’n foto natuurlijk ook práchtig zijn. Dus dat is niet erg.

Heb je gedurende alle patient journeys die je hebt gefotografeerd iets geleerd?
Wat ik geleerd heb is dat als er niet voldoende licht is, ik aan het eind van de fotosessie moet zeggen: ‘‘Jongens de foto moet eigenlijk nog een keer in een andere ruimte genomen worden.’’ Naderhand heb ik bij sommige fotosessies nog best veel moeten bewerken, omdat het dan ineens heel paars werd; als je tl-buizen hebt – en dat hebben ziekenhuizen vaak – dan is dat een hele andere lichtkleur. En af en toe is dat wel jammer, maar anders moet je heel erg met flitsers gaan werken – en ik vind het mooi als het model er zo min mogelijk last van heeft.