Jona Based Learning: onze blogger gaf les aan tweedejaars geneeskunde

Mijn revalidatiearts vroeg me of ik les wilde geven aan twee groepen tweedejaars geneeskundestudenten: ‘Als ik een verhaal vertel over spasticiteit zijn ze het morgen alweer vergeten. Als jij daar gaat staan en vanuit je eigen ervaring spreekt, blijft hen dat hun hele leven bij.’ Ik was laaiend enthousiast. Ik zou het heel gaaf vinden als ik mijn visie op de zorg duidelijk over zou kunnen brengen en mensen zou kunnen inspireren op de een of andere manier… 

Ik wilde hier dus dolgraag aan meewerken. 

Patient Based Learning zou ervoor moeten zorgen dat toekomstige artsen zich beter kunnen verplaatsen in patiënten. Dit zorgt dan weer voor een betere communicatie tussen arts en patiënt. Of dat werkelijk gebeurt hierdoor, wagen sommigen te betwijfelen: de ene patiënt is de ander niet, iedereen heeft een eigen visie en bekijkt de dingen vanuit zijn eigen perspectief. 
En dat is absoluut waar, maar er is wel degelijk een overeenkomst... 

Ik rolde kamer V39 in en zag dat de meeste studenten al klaar zaten. Het waren er een stuk of zestien. Ik keek iedereen glimlachend aan – mijn broer zou op dit moment gek zijn geworden, omdat hij het er gemaakt uit vond zien. Dat was het niet hoor, ik voelde gewoon leuke zenuwen. Ja, ik was toch wel zenuwachtig. Ik dacht er voor vertrek heel makkelijk over: dit doe ik ff, maar ik had desondanks – aan het begin – een droge mond en een ongecontroleerde ademhaling. 

‘Goed…’ begon de dokter me voor te stellen, hij zou me alle twee de lessen bijstaan. ‘Dit is Jona Cortenraad, 15 jaar en spastisch. Hij heeft behoorlijk veel ziekenhuiservaring, mede door de heupluxatie van zijn linkerheup. Vraag maar raak!’ 
Mijn arts had me erop voorbereid dat ik zeer leergierige en nieuwsgierige studenten tegen het lijf zou rollen. En dat was perfect omschreven; het duurde even eer de eerste vraag kwam, maar de hele groep luisterde vervolgens héél aandachtig – super gaaf! 

Het werd al snel een gesprek tussen de arts, de studenten en ikzelf, wat begon met het medische gedeelte. Er werden vragen gesteld als: 

• Kun je goed poepen?
• Kun je je plas goed ophouden?
• Heb je alleen last van je benen of merk je ook iets aan je armen?
• Waarom hebben ze die heup niet eerder uit de kom gehaald, want zo kon je een hele lange periode van pijn bespaard blijven, toch?

Het viel me overigens op dat deze vragen zich voordeden bij alle twee de groepen die ik lesgaf. Met name die laatste vraag vonden de dokter en ik een hele slimme. 

Hierna vroegen de studenten al snel naar de meer psychische en sociale aspecten: 

• Hoe is het om gehandicapt te zijn? 
• Hoe bevalt het je op een reguliere middelbare school waar jij de enige gehandicapt bent?
• Wat voor cijfer geef je aan je leven?

Op die laatste vraag antwoordde ik met een 9,0 – wat een moeilijke vraag! Kun jij je gehele leven een cijfer geven? – en ik kreeg later van m’n arts te horen dat één van de studentes hierbij tranen in haar ogen had gekregen. 

De dokter zelf had ook nog een vraag voor me in beide groepen. ‘Welke tips zou jij vanuit jouw ervaring geven aan de artsen waar je mee te maken hebt?’ 

Ik heb toen een aantal tips gegeven en het mooie is: ik merkte tijdens mijn afgelopen ziekenhuisafspraak vorige week – ná de lessen die ik had gegeven – dat de dokter véél beter met me communiceerde dan voorheen.  
Ik moest weer gaan liggen op een bank met m’n benen in de lucht, maar opvallend fijn was dat hij nu: 

• Constant van tevoren aangaf wat er zou gaan gebeuren;
• Herhaaldelijk tegen me zei: ‘Je doet het fantastisch!’;
• Duidelijk met me afsprak hoe ver hij mijn been naar buiten mocht bewegen, ik had mijn been zelf ook vast, we deden het echt samen.

Precies de punten die ik had genoemd als antwoord op de vraag van mijn revalidatiearts! 

Patiënten hebben denk ik uiteindelijk allemaal dezelfde wens: ze willen als persoon behandeld worden en niet als dossier.  
Met Patient Based Learning maken de toekomstige artsen kennis met deze wens, volgens mij datgene waarin we allemaal gelijk in zijn. Zoals mijn vader het zegt: ‘Het anders zijn is een verschil, maar dus ook dé overeenkomst.’ Maar dat is ingewikkelde filosofie… 

Ik ben blij dat ik een klein steentje heb kunnen bijdragen aan deze manier van leren.